มรดกทางการทอและการย้อมครามที่ตกทอดมาจากรุ่นสู่รุ่น “ผ้าย้อมคราม” เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ตกทอดมาเป็นร้อยปี เป็นเครื่องนุ่งห่มของคนในชุมชนเผ่าภูไทดำ ชุมชนบ้านอูนดง-บ้านหนองไชยวาลย์ ตำบลนาใน อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร โดยเริ่มจากการทอผ้าเพื่อตัดเป็นเครื่องนุ่งห่มไว้ใช้เอง และในปี 2547 มีการรวมกลุ่มทอผ้าย้อมครามขึ้นมา โดยมีสมาชิกทั้ง 2 หมู่บ้าน คือ บ้านอูนดงและบ้านหนองไชยวาลย์ จึงตั้งชื่อกลุ่มว่า กลุ่มทอผ้าย้อมครามบ้านอูนดง-หนองไชยวาลย์ มีผลิตผลิตภัณฑ์จากผ้าฝ้ายย้อมคราม ซึ่งมีเอกลักษณ์โดยเข็มเส้นฝ้ายด้วยมือ ผลิตภัณฑ์ของชุมชนผ้าพันคอ ผ้าคลุมไหล่และผ้าเมตร ซึ่งการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของชุมชนได้รับการตอบรับจากกลุ่มลูกค้าในจังหวัดสกลนครและจังหวัดใกล้เคียง ทำให้เกิดรายได้ทางเศรษฐกิจของชุมชนเป็นอย่างมาก
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนทอผ้าย้อมครามบ้านอูนดง-หนองไชยวาลย์ ตำบลนาใน อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร มีวัฒนธรรมการสืบทอดภูมิปัญญาด้านการผลิตผ้าย้อมคราม จากรุ่นสู่รุ่นมาเป็นร้อยปีผ้าย้อมครามจะเป็นเครื่องนุ่งห่มของคนในชุมชนเผ่าภูไทดำชุมชนบ้านอูนดง-บ้านหนองไชยวาลย์ ก็สืบเชื้อสายมาจากชนเผ่าภูไทดำ ต่อมาในปี 2547 เริ่มมีการรวมกลุ่มทอผ้าย้อมครามขึ้นมาโดยมีสมาชิกทั้ง 2 หมู่บ้าน คือ บ้านอูนดงและบ้านหนองไชยวาลย์ จึงตั้งชื่อกลุ่มว่า กลุ่มทอผ้าย้อมครามบ้านอูนดง-หนองไชยวาลย์ มีสามาชิก จำนวน 43 คน ทางกลุ่มมีผลิตผลิตภัณฑ์จากผ้าฝ้ายย้อมคราม ซึ่งมีเอกลักษณ์โดยเข็นเส้นฝ้ายด้วยมือ ผลิตภัณฑ์ของชุมชน เช่น ผ้าพันคอ , ผ้าคลุมไหล่และผ้าเมตร และกลุ่มได้ส่งผลิตภัณฑ์เข้าประกวด ในปี 2549 ส่งผ่าเมตรมัดหมี่ได้รับรางวัลประกวด 3 ดาว ปี 2551 ส่งผ่าเมตรมัดหมี่ได้รับรางวัลประกวด 2 ดาว, ปี 2553 ส่งผ่าเมตรมัดหมี่ได้รับรางวัลประกวด 4 ดาว ซึ่งการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของชุมชนได้รับการตอบรับจากกลุ่มลูกค้าในจังหวัดสกลนครและจังหวัดใกล้เคียง ทำให้เกิดรายได้เกิดมูลค่าทางเศรษฐกิจของชุมชนอย่างมาก ทั้งนี้ชุมชนได้มีการปลูกฝ้ายและครามเพื่อเป็นแหล่งวัตถุดิบที่เพียงพอต่อการผลิตผลิตภัณฑ์จากผ้าฝ้ายย้อมครามอย่างยั่งยืน