bedo-logo
mnre-logo

กลุ่มกิจการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน

สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน)

-->

เกี่ยวกับเรา / ความสุขชุมชน (GCH)

ความสุขชุมชน (GCH)

            การพัฒนาตัวชี้วัดความสุขชุมชนมวลรวม (Gross Community Happiness, GCH) เป็นส่วนหนึ่งของความสุขมวลรวมประชาชาติ (Gross National Happiness, GNH) ที่เป็นมิติใหม่ของการพัฒนาโดยมุ่งเน้นที่ความอยู่เย็นเป็นสุขทางสังคม (Social Well-Being) มีเป้าหมายของการใช้ตัวชี้วัดความสุขมวลรวมอยู่ที่การแสวงหาเครื่องมือบ่งชี้ความเจริญของปัจเจกบุคคล ชุมชนและสังคมโดยรวมมากกว่าการใช้ตัวชี้วัดความเจริญทางเศรษฐกิจแบบตะวันตกนิยมเพียงอย่างเดียว โดยความสุขมวลรวมเกี่ยวข้องกับความสุขในมิติอื่นๆ ของประชาชนทั้งในเรื่องสุขภาพกาย สุขภาพใจ ครอบครัว ชุมชน การทำงาน ความสัมพันธ์ของคนในชุมชน วัฒนธรรมประเพณี การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ความหลากหลายทางชีวภาพและสิ่งแวดล้อม เป็นต้น 

          การศึกษาความสุขชุมชนมวลรวม (Gross Community Happiness) ได้มีการศึกษาวิจัยมาเป็นระยะเวลาที่ยาวนานพอสมควรทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ เช่น ประเทศภูฏาน โดยพบว่า ประเทศภูฏานมีการให้คำนิยามเชิงปฏิบัติการของความสุขมวลรวมประชาชาติ (Gross National Happiness, GNH) ซึ่งการวัดความสุขมวลรวมของประชาชนนั้นมีอยู่จริงและได้มีนักวิจัยทำการศึกษาวิจัยอย่างต่อเนื่อง หากแต่การวัดความสุขนั้นไม่ใช่เรื่องที่ง่ายเนื่องจาก คำว่า ความสุข มีการนิยามความหมายในหลากหลายมิติและยังไม่มีคำนิยามใดที่สมบูรณ์เป็นที่ยอมรับในระดับสากลอย่างแท้จริง ในขณะที่ ความสุขมวลรวม นิยามได้ว่ามันคืออะไร (Conceptualization) อันเป็นการประเมินภาพรวมของชีวิตของประชาชนที่ประกอบด้วย การอยู่เย็น เป็นสุข (Well-being) ความพึงพอใจในชีวิต (Life-satisfaction) คุณภาพชีวิต (Quality of life) และการพบกันระหว่างความคาดหวัง ความต้องการกับความเป็นจริงในชีวิต (Self-actualization) 

          นอกจากนี้ จากการศึกษาพบว่า การนิยาม ความสุขมวลรวม (Gross Happiness) ที่มีการศึกษาวิจัยอยู่บนฐานคิดความจริงสำคัญ ๒ ประการ คือ ๑) ความสุขมวลรวมของคนเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงได้เพียงแต่ว่าจะช้ากว่าหรือขึ้นลงน้อยกว่าความพึงพอใจ และ ๒) การวัดความสุขมวลรวมในการศึกษาวิจัย มุ่งเน้นเป้าหมายอยู่ที่การวัดเพื่อพยากรณ์ความสุขของปัจเจกบุคคล ขึ้นมาที่ละชั้นสู่ระดับความสุขระดับชุมชน อำเภอ จังหวัดและประเทศ  โดยมีตัวชี้วัดความสุขมวลรวมของประชาชนที่สำคัญประกอบด้วย

           1) วัฒนธรรม ประเพณี                    2) ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

           3) สภาพแวดล้อมที่พักอาศัย         4) อาชีพการงานและการเงิน

           5)  ความพอเพียง                           6) ชุมชน

           7) ครอบครัว                                   8) สุขภาพกาย

          9) สุขภาพใจ และ                           10) รูปแบบการใช้ชีวิต

          ซึ่งโดยสรุปภาพรวมผลการวัดความสุขชุมชนมวลรวม (GCH) ของประชาชน ปี 2562 ในพื้นที่นำร่อง 3 จังหวัดได้แก่ จังหวัดน่าน จังหวัดแม่ฮ่องสอน และจังหวัดกาฬสินธุ์ ผลการศึกษาค่าเฉลี่ยความสุขชุมชนมวลรวมพบว่าคิดเป็นร้อยละ 86.2 , 80.6 และ 80.7 ตามลำดับ